KORIŠTENJEM DO VALORIZACIJE

PREPOZNAVANJE NEFORMALNIH AKTERA U OČUVANJU VOJNE BAŠTINE U PULI

 

EMIL JURCAN

Pulska grupa / Zadruga Praksa

 

Pulska luka, razvijena krajem 19. stoljeća kao glavnavojna luka Austro-Ugarskog imperija, postala je 150 godina kasnije poligon za šarolik spektar neformalnih i marginaliziranih aktivnosti koje zapunjuju prazninu u prostoru nastalu povlačenjem vojske iz ovih područja. Vremenski vakuum, koji se prolongirao na čitavo desetljeće od kada su vojne zone demilitarizirane, otvorio je mogućnosti građanima Pule da sami krenu u istraživanje stoljetnog sedimenta vojne baštine i time započnu jedan eksperimentalan proces “samo-valorizacije” vlastitog grada putem korištenja kulturnog dobra u svakodnevnom životu.Tema samoorganiziranja stanovnika Pule u prostorima vojne baštine datira još od 80-ih godina, kada se prve vojne tvrđave i podzemni tuneli u gradu počinju koristiti za neformalne obrte i kulturne manifestacije, no prvi poznatiji primjer samo-valorizacije baštine pokrenut je početkom 90-ih u tvrđavi “Casoni Vecchi” u četvrti Vidikovac gdje se godinama organizirao HC-Punk festival “Monte Paradiso”. Ubrzo nakon toga je uslijedilo zauzimanje vojarne “Karlo Rojc” gdje se danas nalazi preko sto civilnih organizacija, a desetak godina kasnije i povremeno korištenje vojne zone “Katarina” i “Monumenti” te tvrđave “Punta Christo” za potrebe glazbenih festivala, ribarske luke, stočarstva i rekreacije. Trenutni izazov, za koji se zalaže građanska inicijativa za Muzil “Volim Pulu”, je otvaranje Muzila - posljednje vojne zone u gradu te stavljanje ovog prostora na raspolaganje građanima. Proces “samo-valorizacije” pulskih vojnih prostora se, osim kreativnog zamišljanja korištenja baštine, razvio u osnovni model borbe građana za prisvajanje gradskog prostora te sprječavanja njegove privatizacije, što je konstantni planv ladajućih institucija u posljednjih deset godina.